NOTALARI KİMİN YAPTIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ?

Turan ÇATAL Son Güncelleme 2 Temmuz 2024

NOTALARI KİMİN YAPTIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ?
Guido D’AREZZO (990-1050)

Eşsiz zihni müzik notaları yapan kişidir.
İşitme duyumuzu koordine etmek için sadece yedi sembol icat etmekle kalmıyor, aynı zamanda tamamen yeni bir ses alfabesi yaratıyor.
Guido D’arezzo, Orta Çağ müziğinin en büyük teorisyenlerinden biridir.
İtalya’da doğdu ve Ferrara yakınlarındaki Pompoz’daki Benedictine Manastırı’nda eğitim gördü.
Çalışmaları sırasında keşiş, şarkıcıların ayinle ilgili ilahileri ezberlemenin ne kadar zor olduğunu fark eder.
Bu nedenle, müzisyenlerin doğru tonlara yöneldiği bir müzikal işaret sistemi ile ortaya çıkıyor.
Notalar, her biri başlangıçta bir harfle işaretlenmiş belirli bir tonla eşleşen dört paralel çizgi üzerinde tasvir edilmiştir.
O zamanlar kare bir görünümü vardı, ama bugün zaten beş paralel çizgi var ve şekilleri oval.
Guido’nun dizileri,
“Ut queant laxis” ilahisinin ilk dizesinin ilk heceleriyle adlandırıldı;
“ut-re-mi-fa-sol-la…”.
“Ut” sonraları “do” olarak değiştirildi ve “ti” adlı yeni bir nota eklendi.
Solfej olarak bilinen bu sistem hâlâ kullanılmaktadır.
“Si” notası hariç, diğer notaların isim babası Guido’dur.
Daha yüksek olanlar daha yüksek çizgilerde işaretlendi ve yedi notanın her birinde Guido bir isim verdi;
ut, re, mi, fa, sol, la, si…
Bunlar, Vaftizci Aziz John’un marşının ilk heceleriydi:

🔹🎼 UT queant laxis
🔹🎼 REsonare fibris
🔹🎼 MIra gestorum
🔹🎼 FAmuli tuorum
🔹🎼 SOLve polluti
🔹🎼 LAbii reatum
🔹🎼 Sancte Ioannes.

çevrildiklerinde, bunların anlamına gelir;

Do-Dominus- (Rab)
Re-Rerum- (Madde)
Mi-Miraculum- (Mucize)
Fa-Familias Planetarium (Güneş sistemi)
Sol-Solis- (Güneş)
La LacteaVia-(Samanyolu)
Si-Siderae (Cennettir.)

Tanrı bize müzikle konuşuyor mu yoksa müzik Tanrı’dan bahsediyor mu ?
Bu sanatın ilahi kökeninin gizemi büyüktür.

Guido D’AREZZO, notları yazarken 33 yaşında olduğunu ve başlangıçta kilise müziğini yapan müzisyenleri kolaylaştırmak için müzikal işaretler yaratıldığını söylüyor.
D’arezzo’nun notaları, kendimizi müzikle geliştirmemize yardımcı olan dildir.
Bu, insanlar arasında iletişim kurmanın en iyi yollarından biridir.
Sürekli değişen ve gelişen, ancak binlerce yıl önce olduğu kadar büyüleyici olan bir dil.

Nota, müzikal sesleri simgeleyen işaretlerdir.
Nota sözcüğü, bir fikri daha sonra hatırlamak için işaretler ile bir yere o fikri temsil edecek biçimde yazıya dökmek manasına gelir.
Müzik notası da, bir sesi temsil etmek üzere porte üstündeki yerine konulan bir işaret, bir kayıttır.
Batı müziği ses sisteminde 7 nota vardır.
Bunların isimleri; Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si şeklindedir.
İngiltere, ABD ve Almanya gibi ülkelerde ise nota isimleri aynı sırayla;
C, D, E, F, G, A, B şeklinde gösterilir.

Turan ÇATAL
Araştırmacı Gazeteci-Yazar