UĞUR MUMCU…22.08.1942-24.01.1993

Turan ÇATAL 25 Ocak 2024

UĞUR MUMCU
22.08.1942-24.01.1993

Hayatı

Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar…

Annesi Nadire Mumcu, babası Tapu Kadastro memuru Hakkı Şinasi Bey.
Uğur Mumcu, 22.08.1942 tarihinde, Kırşehir’de, dört kardeşin üçüncüsü olarak doğdu.
Eşi Şükran Güldal Mumcu (Homan) ile olan evliliğinden bir oğlu (Özgür) ve bir kızı (Özge) olmuştur.
Uğur Mumcu anısına ailesi tarafından Ekim 1994’te “Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı” adında
bir vakıf kurulmuştur.
Eşi, Şükran Güldal Mumcu, 23. Dönem TBMM’ye İzmir Milletvekili olmuştur.10.08.2007-07.06.2015
tarihleri arasında TBMM Başkanvekilliği görevini yürütmüştür.

Öğrenciliği

Ailesinin Ankara’ya taşınması üzerine ilk ve orta öğrenimine burada devam eden Mumcu, 1965’te Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu.
Henüz öğrenciyken,
26 Ağustos 1962’de Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan;
“Türk Sosyalizmi” başlıklı makalesiyle Yunus Nadi Ödülü’nü aldı.
1963’te fakültede öğrenci derneği başkanı seçildi.
1969-1972 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde İdare Hukuku Prof.Tahsin Bekir Balta’nın asistanı olarak çalıştı.

Askerlik dönemi

Askerliğini yapmaya hazırlandığı sırada, 12 Mart döneminde,
bir yazısında kullandığı,”ordu uyanık olmalı” sözleriyle;
“orduya hakaret etmek ve sosyal bir sınıfın öteki sosyal sınıflar üzerinde tahakkümünü kurmak” suçunu işlediği iddiasıyla gözaltına alındı.
Mamak Askeri Cezaevinde pek çok aydınla birlikte bir yıla yakın kalan Mumcu, bu davadan dolayı 7 yıl hapse mahkûm edildi.
Fakat bu karar Yargıtay tarafından bozuldu ve Mumcu serbest bırakıldı.
Bu olaydan sonra askerliğini yedek subay olarak yapması gerektiği hâlde, 1972-1974 yılları arasında Ağrı’nın Patnos ilçesinde, resmî tanımıyla “sakıncalı piyade eri” olarak tamamladı.
Patnos’ta, ağır koşullar altında askerliğini yaparken, zaten uzun zamandan beri var olan ülseri yüzünden mide kanaması geçirdi.

Gazetecilik dönemi

“Yeni Ortam” gazetesinde köşe yazarlığı yapan Uğur Mumcu, 1975’ten itibaren “Cumhuriyet”’te “Gözlem” başlıklı köşesinde düzenli olarak yazmaya başladı.
Aynı zamanda Anka Ajansında çalışmaktaydı.
1975 Mart’ında makalelerinden oluşan “Suçlular ve Güçlüler” adlı kitabını yayınladı.
Aynı yıl, Altan Öymen’le birlikte hazırladıkları, Süleyman Demirel’in yeğeni Yahya Demirel’in hayalî mobilya ihracatını konu edinen, “Mobilya Dosyası” adlı kitabı yayınlandı.
Usta gazetecinin 1977’de yayımlanan “Sakıncalı Piyade” kitabı tiyatroya uyarlandı ve Ankara Sanat Tiyatrosu’nda yüzlerce kez sahnelendi.
Mumcu, terörün silah kaçakçılığıyla ilişkisini ortaya koymak ve bu yönde kamuoyu oluşturmak için 1981’de “Silah Kaçakçılığı ve Terör” kitabını okurlarıyla buluşturdu.
Papa 2. Jean Paul’e düzenlediği silahlı saldırıya ilişkin Mehmet Ali Ağca ve bağlantıları hakkında araştırma yapan Uğur Mumcu’nun,
“Rabıta” ve “12 Eylül”
kitapları 1987’de, önemli araştırmalarından kabul edilen “Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925” eseri ise 1991’de yayımlandı.

Sis perdesi aralanamadı

Uğur Mumcu, Yazar Musa Anter’in öldürülmesinden sonra 27 Eylül 1992’de Cumhuriyet gazetesinde kaleme aldığı “Dipsiz Kuyu” başlıklı yazısını yazdı.

Gazetecilik hayatı başarılarla dolu olan Uğur Mumcu;
24 Ocak 1993 tarihinde uğradığı bombalı saldırı sonucu hayatını kaybetmeden önce “polis-mafya-siyaset” ağının derin boyutlarını araştırmaktaydı.
Öldürülme sebebi olarak Abdullah Öcalan’ın bir müddet Millî İstihbarat Teşkilatı için çalıştığını araştırması iddia edilmektedir.

Suikast

Uğur Mumcu, 24.01.1993’te Ankara’da Karlı Sokak’taki evinin önünde, arabasına konan C-4 tipi plastik bombanın patlaması sonucu suikasta kurban giderek yaşamını yitirdi.
Suikastı, İBDA-C ve Hizbullah gibi örgütler üstlense de aradan geçen 31 yıla rağmen cinayetin üzerindeki sis perdesi aralanamadı.

Eserleri

Mobilya Dosyası (1975)
Suçlular ve Güçlüler (1975)
Sakıncalı Piyade (1977)
Bir Pulsuz Dilekçe (1977)
Büyüklerimiz (1978)
Çıkmaz Sokak (1979)
Rabıta (1979)

Tüfek İcad Oldu (1980)
Silah Kaçakçılığı ve Terör (1981)
Söz Meclisten İçeri (1981)
Ağca Dosyası (1982)
Terörsüz Özgürlük (1982)
Papa-Mafya-Ağca (1984)
Sakıncasız (1984)

Devrimci ve Demokrat (1985)
Liberal Çiftlik (1985)
Aybar ile Söyleşi (1986)
12 Eylül Adaleti (1987)
İnkılap Mektupları (1987)
Bir Uzun Yürüyüş (1988)
Tarikat-Siyaset-Ticaret (1988)