Cemal Gürsel’in Ogün Söyledikleri Bu Günleri Anlatıyor…

Turan ÇATAL Son Güncelleme 5 Nisan 2025

Cemal Gürsel’in Ogün Söyledikleri Bu Günleri Anlatıyor…

Değerli okuyucularım.
Sizlere 3 Mayıs 1960 tarihinde dönemin Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal GÜRSEL tarafından, dönemin Milli Savunma Bakanı’na yazmış olduğu bir mektubu yayınlıyorum.
Yanlış okumadınız, 3 Mayıs 1960 tarihinde yani 27 Mayıs İhtilali’nden sadece 24 gün önce, o zamanın Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal GÜRSEL yazmış. Yani bu mektuptan 24 gün sonra 27 Mayıs İhtilalini yapan Cemal GÜRSEL.
İşte tam 65 yıl önce yazılmış o mektup;

Sayın Bakanım,
Dün geceki konuşmalarımızın ışığı altında, zatı alinize memleketin huzur ve istikrarı için alınması lazım gelen tedbir ve kararlar hakkındaki görüşlerimi arz etmeyi milli ve vatani bir vazife bilirim. Sayın Başbakanın açıklamalarını dinledim ve okudum. Bunlarda, benim düşüncelerimin kabulüne müsait bir zemin henüz mevcut olmadığı aşikar olarak belli ise de, yine de
düşüncelerimin sizlere ulaşması gerektiğine inanıyorum..
Sayın Bakanım, Bu ahval küçümsenecek, cebir ve şiddetle geçiştirilecek şeylerden değildir. Memleket, Hükümet ve Partinizin düştüğü bu müşkül vaziyeti kurtarmak için sükunetli, fakat ciddi tedbirler almak lazımdır.

Bu tedbirler şunlar olmalıdır:
1- Suiistimal haberleri bütün memlekette yayılmış bulunan Bakanlar Kabine’den çıkarılmalı, yeni Kabine mutlak dürüst, makul, ve adalet hissi taşıyan zevattan kurulmalıdır.
2- Tutuklu gazeteciler af kanunu ile kısa zamanda tahliye edilmelidir.
3- Son hadiselerde tevkif edilen talebeler serbest bırakılmalıdır.
4- Şimdiye kadar çıkarılan bütün antidemokratik kanunlar tedricen kaldırılmalıdır.
5- Vatandasın hürriyet ve eşit muamele hakkına mutlak surette riayet edilmelidir.
6- Din istismarcılığından vazgeçilmelidir.
7- Suiistimaller oluyor mu, bilmiyorum, fakat olduğu hakkında umumi bir kanaat mevcuttur ve milletin hükümete itimatsızlığına sebep olmaktadır. Bu gibi kötülüklerin süratle bertaraf edilmesi lazımdır.
8- Özel zamanlar ve günler haricinde Hükümet büyüklerinin memleket gezilerinde suni büyük vatandaş toplulukları ile karşılanmaları usulü terk edilmelidir.

Muhterem Bakanım, Bu yazdıklarım asla bir parti veya politika mülahazasıyla yazılmamıştır. Memleketin durumunun bu tedbirlerin alınmasını zaruri kıldığına inandığım için arz edilmiştir.
Sizlerin vatanperverlik ve vicdanlarınıza hitap ediyorum.
İyi düşününüz. İyi yapınız. Memlekette çok şeyler yaptığınız muhakkaktır. Fakat, bu asla kafi değildir. Bu yapılan işleri müstemleke idarecileri de yapar, yapıyor ve yapmıştır. Asıl mühim olan toplumun ruhunda yaşama zevk ve azminin geliştirilmesi, hak ve hürriyet aşkının kökleştirilmesi ve vatandaş idrakinin yüksek ve necip hislerle donatılmasıdır.
Olaylar bu yolda olmadığınızı göstermektedir. Talebelerin hürriyet duygusu ile yaptıkları masumane tezahürata karşı, kıtalar sevk edilmesi ve onların desteği ile Emniyet Kuvvetleri’nin gençlerimize coplarla ve kurşunlarla saldırması dünyada görülmemiş feci bir şeydir.
Bu hengamede kız talebelerin yürekler parçalayan çığlıklarının analar, babalar ve halk ruhunda onulmaz yaralar açacağını ve açtığını anlamamak memleketin huzuru bakımından büyük bir hata ve hazin bir gaflettir. Bizim gençlerimizde hak, adalet ve hürriyet duygularının gelişmesinden ve kemalinden memnun olmamız lazım gelmez mi? İstikbali, hissiz, duygusuz, müstemleke ruhlu, yalnız maddeci bedbaht insanlara mı bırakmak istiyoruz?
Sayın Bakanım, maruzatım muhakkak ki çok mühim ve hatta çok cüretkardır. Fakat memleket için, Milletin selameti için, Hükümet ve hatta Partinizin kurtarılması için dikkate alınması lazımdır ve hatta çok lazımdır.
Saygılarımla! Cemal GÜRSEL.

Turan ÇATAL
Araştırmacı Gazeteci-Yazar