Anılarına saygı ile,yad etmek istediğim yoksun bir hayat süren şairlerimizin, hepsinin birbirinden güzel anlamlı bir çok şiiri varken takdir edersiniz ki bunları yayınlamak için ciltlerce kitap yazmak gerekir.
Ben, hepsini anmak adına karışık sırayla,kısaca özet geçtiğim toplum tarafından en çok bilinen şairlerimizin, özellikle doğum ve ölüm tarihlerini de, belirtmiyorum çünkü benim için her biri hala canlı ve ölümsüzdür yazdıkları satırlarda..
Nazım Hikmet ;
Türk şiiri denince akla ilk gelen, hem aşk hem memleket şiirleriyle ünlü, büyük üstad yer alıyor. Şairliğinin yanında roman ve oyun yazarı gibi vasıflara da sahip olan Nazım Hikmet, yazdığı bazı şiirler ve siyasi düşünceleri nedeniyle, birçok kez tutuklanmış hatta sürgün yemiştir. Şiirlerinin çoğunda da ülkesine duyduğu özlemi ve hayranlığını dile getirir.
Yasaklı olduğu yıllarda Orhan Selim, Ahmet Oğuz, Mümtaz Osman ve Ercüment Er adlarını da kullanmıştır. İt Ürür Kervan Yürür kitabı Orhan Selim imzasıyla çıkmıştır. Mezarı halen Moskova’da bulunmaktadır.
Nazım Hikmet ne yazık ki ,değeri hala tam olarak anlaşılabilmiş bir şair değildir.
Trajı komik olansa üstadın şiirlerini yanında taşıyan yada bir ortamda okuyan diğer şairlerinde tutuklanmasına sebep olan belki de tek şairimizdir.
Namık Kemal ;
Asıl adı Mehmet Kemal. Namık adını ona şair Eşref Paşa verdi. Babası, II. Abdülhamid döneminde müneccimbaşılık yapmış olan Mustafa Asım Bey. Annesini küçük yaşında yitirince çocukluğunu dedesi Abdüllâtif Paşa’nın yanında, Rumeli ve Anadolu’nun çeşitli kentlerinde geçirdi. Bu yüzden özel öğrenim gördü. Arapça ve Farsça öğrendi. şiirlerinde tasavvuf etkileri görülür.
Namık Kemal hem hece ölçüsü hem aruz ölçüsü kullanmakla beraber şiirlerini daha çok aruz ölçüsü ile kaleme almıştır.
Orhan Veli ;
Parasızlık yüzünden sevdiğine mektubunu gönderemeyen şair..
Çamurda papucu, yağmurda pardösösü olmadığı için sevdiğinin yanına gidemeyen arkadaşının pardösösünü giyen şair,kibirsiz bir insan, şiir gibi bir hayat yaşayan ve öldüğünde cebinden 25. Kuruş çıkan bir adam.
Kendisi gibi şair olan Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte garip akımını başlatmış, Türk şiirine köklü değişiklikler getirmeyi amaçlamıştır. Şiirde kuralcılığı reddeden şair, hece ölçüsü, vezin, aruz, teşbih, mübalağa gibi sanatları da gereksiz bulmuştur. Garipçilere göre şiir özgür ve hiçbir kurala bağlı kalmadan yazılmalıdır.
Melih Cevdet ;
Tiyatro oyunu, roman, deneme, makale yazarıdır. Lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rifat’la birlikte ortaya çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmıştır. Tiyatro Bölümü’nde diksiyon, özel bir tiyatro okulunda mitoloji dersleri verdi. 1964-1969 yılları arasında TRT’de yönetim kurulu üyeliği, 1979-1980 yıllarında da Paris’te eğitim müşavirliği görevlerinde bulundu.
Oktay Rıfat ;
Türk şair, oyun yazarı ve romancı.Türk Şiiri’nin en büyük isimlerinden birisi kabul edilir. Orhan Veli ve Melih Cevdet’le birlikte Garip Akımı’nın kurucularındandır. 1955 yılından itibaren İkinci Yeni adlı şiir akımına yönlenmiştir. Şiir dışında roman ve oyun türlerinde de çok başarılı eserler vermiştir.
Cemal Süreya ;
Cemal Süreya’nın asıl adı, Cemalettin Seber‘dir. Türk şiirinin temel taşlarından biri olan Cemal Süreya’nın hayatı öyle üç beş satırla anlatılacak gibi değil. Henüz çocukluğunu yaşayamadan Dersim sürgününe maruz kaldı, Ankara’da okuduğu yıllarda kürtlüğünün savaşını verdi. Aşk dolu satırlarda tıpkı kimliği gibi ezik bir naiflik vardır. Yazdığı sevda sözleriyle hafızalarımıza kazınan Şairin aşkta ne denli fedakar, sabırlı ve sevgisinin sonsuz olduğunu gösteren satırlar ama aşk’a hasret geçen yıllar.
Attila ilhan ;
Henüz lise yıllarındayken Nazım Hikmet’in şiirlerini yanında bulundurması sebebiyle tutuklanarak, 2 ay hapis cezası yedi. Daha sonra yeniden okula alınarak eğitimine devam etti. Türk şiirine büyük katkısı olan Attila İlhan hayatının sonraki dönemlerinde gazetecilik, yayınevi danışmanlığı ve dizi senaristliği gibi işler yaptı.
Türk şiirinin köşe taşlarından biri olan Attila İlhan’ın özellikle aşk şiirleri arasında seçim yapmak da bir hayli zor.
Edip Cansever ;
Liseyi bitirdikten sonra bir dönem Kapalıçarşı’da halı ve turistik eşya ticareti yapan Edip Cansever, daha sonra kendini tamamen şiir yazmaya adadı. Sürekli üreten ve yazan bir şair olan Edip Cansever, kullandığı üslupla da adından söz ettirdi.
Can Yücel ;
kendine has tarzıyla modern Türk şiirinin öncülerinden Can Yücel, genelde kullandığı argo ve kaba tabirleriyle biliriz büyük ustayı. Ama dili bir o kadar da samimi ve sıcaktır. Sivri dilini kullanarak yaptığı şairliğinin yanında; yazarlık, çevirmenlik, spikerlik ve rehberlik gibi meslekleri de denedi.
Ataol Beharamoğlu;
Ataol Behramoğlu, hala hayatta olan ve kalemini konuşturan şairlerimizden biri. Yazarlık ve gazetecilik sıfatlarına da sahip olan Behramoğlu, yazın hayatına ilk başladığında Gürus soyadını kullanıyordu.
Yazdığı ilk şiirlerde Orhan Veli ve Attila İlhan gibi büyük şairlerin etkisi görülmektedir. Behramoğlu’nun şiir, deneme, oyun, anı, gezi tarzında yazdığı eserlerle, birçok çevirisi bulunuyor.
Cahit Sıktı Tarancı ;
Galatasaray Lisesi’nde okurken, ilk şiirleri Servet-i Fünun dergisinde yayınlanmaya başladı. Ardından Yüksek Ticaret Okulu’nu bitirerek Sümerbank’ta çalışmaya başladı. Bir süre sonra bu işinden ayrılarak üniversite okumak için Paris’e gitti. Ancak II. Dünya Savaşı sırasında, Paris bombalanınca ülkesine geri dönmek zorunda kaldı. Bu sırada Otuz Beş Yaş, Haydi Abbas, Düşten Güzel gibi şiirlerini kaleme aldı. ahit Sıktı Tarancı Cumhuriyet döneminin en başarılı şairlerinden biri.
Ahmed Arif ;
Türkçeyi en iyi şekilde kullanan şairlerimizden biri olarak bilinen Ahmed Arif, şiirlerinin çoğunda ezilen ve haksızlığa uğrayan insanları ele aldı. Zayıfın yanında durduğu şiirlerinde kendine has üslubuyla, hayalperest öğeleri betimledi.
Özdemir Asaf ;
Özdemir Asaf’ın asıl ismi, Halit Özdemir Arun‘dur. Galatasaray ve Kabataş liselerine giden Asaf, hukuk, iktisat ve gazetecilik alanlarında yüksek öğrenim gördü. Fakat hepsini de mezun olmadan yarıda bıraktı. Bazı gazetelerde çevirmen olarak çalışan Asaf, ilk şiirlerini Servet-i Fünun ve Uyanış dergilerinde yayınladı.
Cemal Safi ;
Yazdığı şiirlerin çoğu, tıpkı Ahmed Arif’in eserleri gibi bestelenerek, şarkı olarak okundu. Hatta bunlar içerisinde yer alan İmkansız şarkısıyla, En İyi Türk Sanat Müziği Ödülü’nü aldı. Usta kalemin yazdığı ve bestelendiği bir başka şiir ise Ya Evde Yoksan’dır.
İlhan Berk ;
Meslek hayatı boyunca hem ilkokul hem de Fransızca öğretmenliği yaptı. Çevirmenlik yaptığı sırada şiire yoğunlaşmaya başladı ve kendi şiirlerini kaleme aldı. Zaten lise yıllarında şiire ilgi duyan ve kendi çapında yazan şair, daha sonra çıkardığı şiir kitaplarıyla hatrı sayılır ödüllerin sahibi oldu. Şiirlerinde dikkat çeken unsurlar arasında karamsarlık vardı.
Sabahattin Ali ;
Edebiyat severlerin gözünde ayrı bir yeri olan Sabahattin Ali yazarlığı kadar, şairliği ile de gönüllerimize taht kurmuştur.
Asıl mesleği öğretmenlik olan ünlü isim, Anadolu’nun farklı yerlerinde görev yaptı. Yazdığı yazılar ve düşünceleri nedeniyle birçok kez hapis cezası yedi.
Ümit Yaşar Oğuzcan ;
Sırada bankacılık gibi farklı bir kökenden gelen Tarsuslu şairimiz, Ümit Yaşar Oğuzcan var. Şiir hayatına başladığı ilk zamanlarda daha çok; aşk, özlem, ayrılık gibi konuları işledi. Fakat ilerleyen yıllarda oğlunun vefatıyla birlikte, yaşadığı acı şiirlerine de yansıdı. Bundan sonraki dönemlerde yazdığı şiirlerinde acı ve ölüm gibi konuların etkisi belirgin oldu.
Ahmed Hamdi Tanpınar ;
Ahmed Hamdi Tanpınar; şair, roman yazarı, siyasetçi ve edebiyat tarihçisidir. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Bölümünü bitiren Tanpınar, yurdun çeşitli yerlerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Öğretmenlik yaptığı yıllarda şiir yazmaya başladı. Şiirlerinin yanında yaptığı çeviriler de dergilerde yayınlandı.
Ülkü Tamer ;
Şairliğinin yanında gazetecilik, yazarlık ve oyunculuk da yapmaktadır.
Sade dili ve üslubuyla okuyucuyu yormayan, su gibi akan dizeler kaleme aldı. Yazdığı eserler sayesinde Yunus Nadi Öykü Ödülü ve TDK Çeviri Ödülü gibi değerli ödüllerin sahibi oldu. Öykü, şarkı sözleri, anı tarzında da eserler yazmıştır.
Necip Fazıl Kısakürek ;
1934 yılına kadar sadece şair olarak tanınmış ve o devirde Türk basınının merkezi olan Bâb-ı Âli’nin önde gelen isimleri arasında yer almıştır. 1934 yılında Abdülhakîm Arvâsî ile tanıştıktan sonra büyük bir değişim yaşayan Kısakürek, 1943-1978 arasında 512 sayı yayımlanan Büyük Doğu dergisi yoluyla İslamcı görüşlerini kamuoyuna duyuran ve Büyük Doğu Hareketi’ne önderlik eden bir şairdir. Dergi, Türkiye’de Büyük Doğu Hareketi’nin ve antikomünizmin yayılmasında öncü bir rol oynamıştır.
Mehmet Âkif Ersoy;
Mehmet Âkif Ersoy, Türkiye Cumhuriyeti’nin ulusal marşı olan İstiklâl Marşı’nın yazarıdır. “Vatan Şairi” ve “Milli Şair” unvanları ile anılır. Çanakkale Destanı, Bülbül, Safahat en önemli eserlerindendir. II. Meşrutiyetdöneminden itibaren Sırat-ı Müstakim (daha sonraki adıyla Sebil’ür-Reşad) dergisinin başyazarlığını yapmıştır. Kurtuluş Savaşı sırasında milletvekili olarak 1. TBMM’de yer almıştır.
1921 yılında açılan milli marş yarışmasına, “para ödülü almamak” koşuluyla katılmayı kabul etti ve orduya ithaf ettiği şiiri, 12 Mart 1921 günü milli marş olarak kabul edildi. Ödül olarak verilen 500 lirayı Hilal-i Ahmer (Kızılay) bünyesinde, kadın ve çocuklara iş öğreten ve cepheye elbise diken Darü’l-Mesâi Vakfına (İş Evi) bağışladı. Kendisi diğer çoğu şairlerimiz gibi yoksul ama ONURLU bir yaşam sürmüştür.
Evet iyi ki varlar iyi ki bu kadim topraklarda Anadolu kokan satırları bize bahşettiler, onlar buraya sığmayacak kadar çoklar, lütfen kimse gönül koymasın hepsini yazma imkanım ne yazık ki olamadı, yaşamına devam edenlere sağlıklı bir ömür diliyorum, sevginin gücünü satırlara kimi zaman bir vatan hasretiyle kimi zaman memleket acısıyla, kimi zamansa bir sevgiliye duyulan özlemle yazdıkları her satır için her birine müteşekkirim.
Sevgilerimle…
Haşmet GÜRBÜZ
Genel Sanat Yönetmeni