İroni kökeni eski Yunancadan olup ‘’eironeia’’ dan gelmektedir.
İroni kelimesini günlük hayatımızda sık sık duymak olası bir durumdur.
Ancak ironi kelimesini kullanan bir çok kişi anlamını tam olarak bilmez.
İroni yapıyorum, inanılmaz ironik bir durum ya da ne ironi değil mi gibi cümlelere rastlayabilirsiniz.
İroninin kelime anlamı bir olayla ya da bir kişiyle alay edilmesi demektir.
TDK anlamına bakarsak, ironi söylenen sözün tersini söylemek demektir. Ayrıca gülmece, kişi ya da olayla alay etme şeklinde tanımlanmaktadır.
Gerçek ya da yaşanmış bir olayı çelişki noktasına çekmekte ironi olarak tanımlanır.
Ben günlük yaşamımda da yazdığım şiirlerimde de yazılarımda da ironi yapmayı severim,
Ancak çoğu zaman karşı tarafa bu tam geçmediğinden altına birde açıklama yapma zorunluluğu hasıl olmaktadır.
Birkaç basit örnekler vereyim ki konu daha net anlaşılsın.
‘’ooo bakıyorum her taraf bal dök yala’’ burada ki ironi bunu söyleyen kişinin girdiği ortamı çok kirli ve dağınık bulmasının karşı tarafa zıt yönden açılımıdır, yani ironi dir.
Sözle yaptığımız ironilerde sözlerimize mimikler, beden dili de eklendiği zaman aslında daha güzel yerini bulur.
Yazıyla yapılan ironilerde altına ayrıca bir açıklama yazmadığınız zaman konu tam anlaşılmadığı için karşı taraf bunu okuduğunda olayın gerçek anlamını değil içinde bulunduğu algıladığı anlamını doğru kabul edecektir, bu nedenle yazıyla yapılan ironilerde kelimelerle oynamak, okuyucunun aklını daha fazla karışmasına sebebiyet verecektir.
İroniyi anlamak biraz da akıl ve mantık işidir, ancak mantık ,burada yapılan ironin doğru yapılıp yapılmadığının anlaşılması için değil, karşı tarafı kırmadan dağıtmadan incitmeden ve hakarete dönüşmeyen bir söylem olup olmadığını tespit etmek için gereken unsurdur.
’O kadar dikkatli ve titiz çalışıyorsun ki müşterilerimiz senden çok memnun’’ diyerek işverenin, yada müdürün bu söylemi, aslında çalışanının , tembel olduğunu ve titiz çalışmadığını anlatmak adına, onu kırmadan yaptığı bu ironi, çalışan tarafından doğru algılanıp bir mutluluk yaratacaktır.
İroni yapabilmek, hem algı açıklığı hem de empati duygunuzun gelişmiş olmasını gerektirir.
Tüm bunlar gelişmiş olsa bile, her ortamda her konuda ve her durumda ironi yapmak kendi içinde bazı zorlukları da birlikte getirmektedir.
Bunların en başında kendi bindiğiniz dalı yanlışlıkla kesmeniz kadar bıçak sırtında bir konudur, öncelikle kendi dilinize hakim olmanız, toplumun gelenek ve göreneklerine adet ve örflerine hakim olmanız kimseyi incitmeden gerektiği yerde yapabilme erkini taşımanız gerekmektedir.
Her işin başında olduğu gibi ‘sevgiyle’ bakan, kin ve nefret duygularınızdan arınmış egosuz bir yüreğe sahip olmanız ,sizin samimiyetinizi sorgulatmadan ironi yapmanıza olanak tanır.
Sevgilerimle…
Haşmet GÜRBÜZ
Genel Sanat Yönetmeni
EGEDE YAŞAM
Özgür İnternet Gazetesi – Halkın Yanında
egedeyasam.net
egedeyasam.com