İYİLİK NEDİR NASIL YAPILIR…

Haşmet GÜRBÜZ Son Güncelleme 20 Mayıs 2025

İYİLİK NEDİR NASIL YAPILIR…

Felsefe de İyilik ne demektir?
Genellikle zıttı olan “kötülük” ile akla gelir.
İyiliği düşünen filozoflar iki olguyu birlikte değerlendirir.
Bazıları iyiliğin olabilmesi için kötülüğün gerekli olduğunu ileri sürer.
Bu düşünceye “teodise” denir.
İyilik kapsayıcı bir anlatımla;
Belli insan gereksinmesini karşılayan, insan çıkar ve dileklerine uygun düşen, kişiye, topluma, bir sınıfa ya da başka bir kümeye, yararlar sağlayan; özdeksel ya da tinsel olgunun niteliğidir. Kısaca “özneye faydalı olma” durumudur denilebilir.
Buradan da yola çıkarsak Sonsuz yaratıcı her şeyin bir karşılığını zıtlığını da yaratmış bunun bir denge ve ahenk için de diğerinin ne anlama geldiğini anlayabilmemiz adına matematiksel bir döngü içinde varlığını tespit etmiştir.
Gece olmasaydı Gündüzü, karanlık olmasaydı aydınlığı bilemeyecektik, bu bağlamda ‘kötülük ‘olmasaydı ‘iyiliğin ‘ne anlama geldiğini yeterince idrak edemez hatta yaptığımız iyi mi kötü mü ayırt edemezdik.
İbn-i Sina’ya göre:
İyi, varlığın kemali(olgunluğu); kötü, kemalin yokluğudur.
Ona göre Allah’ın evreni yaratmada bir gayesi yoktur. Bizim amaç anlayışımızla kavranamaz.
Allah, varlık alemine bir düzen vermiştir, onun zatına uygun olanlar iyilikten nasibini almış olur.
Tümellerde( bütünler- olgular) kötülük bulunmaz. İnsanlık bir tümeldir.
Ancak fertler kötü olabilir. Kötülük çoklukta ve değişiklikte ortaya çıkar.
Kötülük vacib’ül vücuttan uzaklaştıkça artar.
En yoğun halini maddi alemde gösterir.
Farabi’ye göre:
Allah sırf iyiliktir.. O’nun inayeti her şeyi kuşatmıştır. Allah cömertlik ve adalet sıfatlarıyla aleme düzen verir.
Varlıkların mertebeleri arasında bir uygunluk ve düzen vardır.
Bunlar sayesinde alem, adeta tek bir şeymiş gibi bir gaye ile hareket eder.
iyilik hakim unsur olmakla birlikte kötüye de yer vardır.
Hegel’e göre:
Kötü, iyi olmayan ve kendi başına varlığını devam ettiren bir şey olarak görülürse, o zaman aralarındaki karşıtlığın tanınması gerekir.
Konunun özü kısaca, kendi kişisel çıkarını düşünmeden, mevki ve makamının sana verdiği konforlu alandan çıkıp, çevrende olan bitene daha sıcak ve empatik duygularla bakarak, elinde ne varsa ne yapabiliyorsan bunun reklamını yapmadan, gösterişe kaçmadan mümkün olduğunca gizleyerek ön yargısız yaklaşımlarla, din ırk ayrımı gözetmeksizin insana dokunmaktır.
Sevgilerimle..