6 Ocak 1896 tarihinde İstanbul’da doğdu. Yeşilköy’deki Tayyare Mektebi’ne girerek pilot olarak mezun oldu. Gökyüzü tarihimizde ilklere imza atan bir pilottu.
1917’de, Kafkas Cephesi’nde ilk Türk hava zaferini onun sayesinde kazandık.
1918 yılında, Ruslar’dan ele geçirilen Nieuport uçağının bozulan pervanesinin yenisini yaparak bir ilki gerçekleştirir.
Kurtuluş Savaşı’nda; uçakların kanatlarının onarımı için gereken jelatin ve emait maddelerini üretmeyi başarır.
İzmir’e ilk giren ve hava meydanını işgalden kurtaran pilotumuzdur.
Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu da o gerçekleştirir.
TBMM takdirnamesini
3 defa kazanmıştır.
1924 yılında , İzmir’de ilk Türk uçağı nı yapmıştır.
1930 yılında, İstanbul’da tarihimizdeki ilk sivil uçağı yapar.
1933 yılında, ilk deniz uçağı nı yapar.
1934 yılında , ilk kadın pilotumuz.Bedriye Gökmen Bacı’yı yetiştirir.
1936 yılında, uçan ilk Türk planörleri nin uçağını imal eder.
1954 yılında, ilk Türk özel hava yolu kuruluşunu kurar.
Türkiye’de toprak altındaki radyoaktif zenginliği keşfeden uçağı kullanan pilottur.
Hayatı acılarla doludur. Kızkardeşi Remziye Hanım’ı, Yunan savaş uçaklarının 12 Ocak 1921’de Eskişehir’e yaptığı hava saldırısında kaybeder.
Babaları Binbaşı Bedri Bey, Kurtuluş Savaşı’nda şehit düşüğünden öksüz kalan Emel, Nahit ve Eribe adlı üç yeğenini yanına alır. Emel yolda can verir.
29 Ekim 1936 yılında Cumhuriyet’in 13. yılı kutlamalarında bir uğursuzluk yaşanır.
O gün, Türkkuşu Başöğretmeni Vecihi Hürkuş’un eğittiği paraşütçülerin atlayışı vardır.
O’nun aklı öğrencilerinin arasındaki 17 yaşındaki bir kızdadır.
Bir kez deneme atlayışı yapan kız, hastalanınca gösteri için yeterince hazırlanamamış fakat böyle önemli bir günde atlayış yapmak için Hürkuş’tan yalvar yakar izin koparmıştır.
Uçak; Ankara Hipodromu’nun üstüne gelir, kız kapıda belirir. Vecihi Hürkuş yüreğinde bir şüphe ve sanki pişmanlıkla bakar; kız kendini boşluğa bırakır.
Hürkuş; ciğerleri parçalanırcasına bağırır:
–“Aç Paraşütünü açççç. Aç artıkkkk…”
800 metreden atlayan genç kız hızla yere düşmekte ve paraşütü açılmamaktadır…
Düz bir şekilde başlayan düşüş esnasında paraşüt devreye girmediği için, havada dengesini kaybeden genç kız taklalar atmaya başlar…
Paraşüt yere 100 metre kala açılsa da, sert bir şekilde çamur zemine düşmesine engel olamaz.
Vecihi Hürkuş, yanına koştuğu genç kıza sıkıca sarılır.
Ağzından kan gelirken;
–“Babacığım, kabzayı çektim, çektim, çok uğraştım ama paraşüt açılmadı, ” diyerek kendini teselli etmeğe çalışır.
Kaldırıldığı hastahanede son sözleri;
— “Babacığım, üzülme iyiyim,” olan genç kız,
Kız kardeşi Remziye Hanım’ın çocuğu Eribe’dir.
Yaşamının son yıllarında kurduğu hava yolu şirketinin kapanmasına yönelik baskılara ve suikastlara dayanamayan Vecihi Bey iflas eder.
Borçlarından dolayı Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği kahramanlıklardan dolayı bağlanan maaşına bile haciz konur…
Ve, Ankara’da anılarını yazarken beyin kanaması geçirir…
16 Temmuz 1969’da 73 yaşında iken hayata gözlerini kapar.
Sunay Akın – Ay Hırsızı
Vecihi Hürkuş,
Bir Tayyarecinin Anıları: Yaşantı,
İstanbul, YKY, 2000
Edibe Kartal Hürkuş
İlk Kadın Havacı Şehidimiz
Vecihi Hürkuş,
Türk pilot, mühendis ve girişimcidir. Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden biridir, Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve üreticisidir, Türkiye’nin ilk yerli uçağını üretmiştir.
Doğum tarihi: 6 Ocak 1896, İstanbul
Ölüm tarihi ve yeri:16 Temmuz 1969, Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara
Kitaplar:
Bir tayyarecinin anıları: yaşantı
Turan ÇATAL
Araştırmacı Gazeteci-Yazar
“İnsanda Güzel Olan Yüzdür Yüzde Güzel Olan Gözdür. Ama İnsanı İnsan Yapan, “Ağzından Çıkan Sözdür”